بانگ اقتصاد، استیج شانزدهمین رویداد فیناپ میزبان صاحبنظران و متخصصان بانکی و اقشاری از علاقهمندان به این حوزه بود .
سخنرانان در این رویداد که حول محور “نئوبانک” برگزار شد به موضوعاتی از جمله : تحول صنعت نئوبانک، نئوبانک به مثابه سرویس، شناسایی بازارهای هدف برای نئوبانکها، مسیر بانکداری الکترونیک تا روندهای جدید بانکداری، تحقیقات بازار در بازاریابی نئوبانک و بررسی روندها و آینده نئوبانک در ایران پرداختند.
در ابتدای این رویداد، “هادی فر” توضیحاتی درخصوص “مرکز نوآوری فردا” ارائه داد. وی گفت: ما در “مرکز نوآوری فردا” میزبان انواع شرکتها خواهیم بود و باتوجه به فضای فراهم شده این میزبانی را مفید ارزیابی میکنیم.
وی افزود: از حدود یک سال پیش در مرکز خرید پاساژ الماس شرق طرحی ارائه شد و مورد استقبال قرار گرفت. سپس در تلاش برای انجام این طرح برآمدیم که حدودا یک سال به طول انجامید.
پس از تلاشهای صورت گرفته این مکان متناسب برای پیوستن به اکوسیستم نوآوری شد.
همچنین بنا داریم نوآوریهایی برای خدمات شتابدهندهها، شرکتها و تمامی افرادی که در این مرکز مستقر خواهند شد مهیا گردد.
این مرکز قرار است شعبهای از پارک فناوری اطلاعات گردد و در آینده نه چندان دور برخی از مجوزهای حداقلی و لازم را به شرکتهای استارتآپی بدهد ولی ایده بزرگتری که در نظر داریم این است که بزرگترین پارک خصوصی را در این مکان راهاندازی کنیم .
فعالیتهای این مرکز به طور وسیع اطلاعرسانی خواهد شد و راهنماییهای شما ما را در پیشبرد این ایده بزرگ یاری خواهد کرد.
همچنین، در “مرکز نوآوری فردا” میزبان انواع و اقسام شرکتها خواهیم بود و از شرکتهای کوچک تا شرکتهای بزرگ میتوانند در این مکان مستقر گردند.

نئوبانک به مثابه سرویس
در ادامه این رویداد “وحید مافی” مدیر فناوری اطلاعات شرکت دانشبنیان پارت، درخصوص سرویسگرایی در نئوبانکها توضیحاتی ارائه داد.
وی در تعریف نئوبانک گفت: هدف نئوبانک تغییر بانکداری سنتی است.
هماکنون با رویکرد هر بانک یک نئوبانک مواجه هستیم ولی همچنان با عملکرد کشورهای صنعتی در این زمینه فاصله زیادی داریم.
اتفاقی که در نئوبانکهای ما افتاده بیشتر ارائه سرویسهای قبلی است و نوآوری خاصی در این حوزه رخ نداده است.
تنها در بهبود فرآیندها تغییراتی انجام دادیم و بلوغ نئوبانکی در کشور در سطح بسیار پایینی قرار دارد.
هماکنون نئوبانکهای ما بر روی اسکرین متمرکز هستند ولی در آینده باید به سمت ترندهای صوتی حرکت کنیم.
همچنین، در بحث ارتباطات پس از پاندمی کرونا دچار تحولات گسترده شدهایم و کرونا باعث شد ارتباطات فیزیکی کمتر و کمتر شکل بگیرد و سرویسهای هوش مصنوعی کاربران را به سمت خدمات غیرحضوری هدایت کنند.
ضرورت استفاده از هوش مصنوعی در توسعه نئوبانک
در بحث پلتفرم یک پلتفرم هوش مصنوعی به اسم “شهاب” را داریم که بالغ بر صد سرویس هوش مصنوعی را در آنجا توسعه دادهایم و از همه پلتفرمهای هوش مصنوعی دعوت میکنیم که سرویسهای خود را در زمینه هوش مصنوعی به این پلتفرم منتقل گردانند و غیر از بحث سرویسهای هوش مصنوعی بحث پردازشهای هوش مصنوعی را در شهاب انجام میدهیم.
در زمینه احراز هویت محصول “فراشناسا” را داریم که نئوبانکها میتوانند از این محصول بهره ببرند.
ترند بعدی دیگر مبحث “شخصیسازی” است که در کشورهای مختلف مورد توجه قرار گرفته است و باید در این حوزه نیز از سرویسهای هوش مصنوعی استفاده کرد.
ترند بعدی بحث “پلتفرمها” را شامل میشود. نئوبانکها برای ابقاء شدن در جایگاه نئوبانک باید از پتانسیل پلتفرمها بهره ببرند.
همچنین، در بحث اعتبارسنجی پلتفرم “مرآت” را در اختیار داریم و ترند بعدی توزیع قدرت و اقتصاد اشتراکی است.
در گذشته بارها دیده شده است که بدون بررسی روندها و پیشرفت در زمینه تحقیق و توسعه پیشرفتی حاصل نخواهد شد.
همچنین، در بحث همافزایی نیازمند همکاری همه بازیگران اکوسیستم هستیم.

مارکتینگ حلقه مفقوده نئوبانک/ در این بازار اگر سودیست، از تحقیق بازار است
در ادامه “حمیدرضا قاضی”، مدیر مارکتینگ بانکداری نوین داتین، توضیحاتی درخصوص جایگاه مارکتینگ در نئوبانک ارائه داد.
وی با اشاره به اینکه در این صنعت بودجه، دانش و فناوری مهیا است مارکتینگ را حلقه مفقوده نئوبانک دانست و گفت: مطالعات بازار و مشتری، بررسی بازار هدف، تعیین جایگاه و تعیین ابزارهای آمخیته به بازاریابی، همچنین تصمیمهای مبتنی بر قیمت گذاری، چکیده فعالیتهای مارکتینگ در تمام دنیا به شمار میرود.
تحقیقات بازار فقط شامل پاسخ به سوالات نیست و حجم اطلاعاتی که به واسطه رصد و پایش رقبا به دست میآیند میتواند به دادههای ارزشمندی برای تصمیمگیری تبدیل شوند.
وی در پایان با اشاره به چند مثال درخصوص بازاریابی محصولات مختلف گفت: بازاریابی ضرورتی است که در تمام مراحل ارائه یک محصول باید صورت گیرد و این ضرورت برای شروع کار نیست و تا انتهای مسیر باید به آن توجه داشت.

بانکداری ولی نه مثل یک بانک
در ادامه “احمد ابراهیمی” مدیر محصول تیم بلوبانک، تاریخچهای از بانک بدون شعبه ارائه داد وگفت: بانکداری باید مجموعهای از نیازهای ما را باید پاسخ دهد اما بانک مجموعهای از روشهایی است که ما در طول تاریخ برای پاسخ به این نیازها به آنها رسیدهایم.
در زمینه نئوبانک نیازمند هویت یکپارچه شرکتها هستیم.
تمامی افراد این صنعت در این فکر هستند که این تکنولوژی چگونه باید ارائه شود.
در صنعت نئوبانک باید دید مشتری چه فناوری را میخواهد و همان را در اختیار وی قرار دهیم.
بانکها در سالهای اخیر از تکنولوژی به خوبی استفاده کردهاند و همگام با تکنولوژی خود را به روز کردهاند.
نوآوریها اما در لایههای کانالهای ارتباطی بودند و در سطح عمیق محصول و کسبوکار یک بانک ایجاده نشده است.
روابط بین بانکها در سطح بینالمللی در این موضوع خلاصه میشود که پیشرفتهای بانکی روز به روز به سمت تکنولوژی گام بردارند.
در مجموع بانکداری، هم در سطح کلان و هم در سطح خرد دچار دگرگونی گسترده خواهد شد.

بانکداری دیجیتال نیازمند فلسفه ریزومی
در ادامه “امید ترابی” عضو هیات مدیره توسن، با اشاره به فلسفه ریزومی گفت: این فلسفه میتواند نگاه جدیدی به پدیدههای متفاوت را رقم بزند.
گیاههای ریزومی، از هر نقطهای که قطع شوند بازهم رشد خواهند کرد.
فضای این فلسفه سعی میکند؛ دنیای قدیمی و شالودههای آن را بر هم بزند و دوباره از نو دنیای جدیدی را بسازد.
یکی از بهترین مثالها از فضای ریزوماتیک اینترنت است، فضایی که همواره فعال بوده و مرکز گریز است.
در دنیای مدرن باید از وحدت عبور کنیم و تنوع را بپذیریم.
در دنیای پست مدرن سفر نقش اساسی در رسیدن به منابع جدید دارد.
عمر محصولات بانکی نیز کوتاه است و ما درسفر دائمی ارائه خدمات به مشتریان هستیم.
نئوبانک ادامه روند پستمدرن در حوزه بانکداری و تکنولوژی قلمداد میشود.
یکی از ویژگیهای حائز اهمیت در نئوبانک این است که باید برای مشتریان متفاوت از نسلهای مختلف دربرگیرنده خدماتت متنوع و کارآمد باشد حال آنکه فرد متقاضی نسل زد یا فردی مسن باشد.
ما در توسن سعی کردهایم زیرساختهای بانکداری دیجیتال را فراهم گردانیم و امیدواریم این محصولات کمک کننده فعالین صنعت نئوبانک باشد.

مرثیهای برای یک رویا
در ادامه “کاوه رعدی” مدیر عامل همراه کارت، سخنرانی خود را با تعریف نئوبانک آغاز کرد.
وی گفت: پیشوند نئو یعنی نوآوری نشاندهنده رویکرد تکاملی و مهاجرت به یک مفهوم جدید است.
زمانی که یک بانک خدمات خود را در قالب بسترهای دیجیتال ارائه میدهد دیجیتال بانکینگ را رقم میزند ولی نئوبانک با این مفهوم متفاوت است.
در بیزنس مدلهای جدیدی که شکل گرفت قرار بود کسانی که نیاز به سرمایه دارند (وامگیرندگان) از سپردهگذاران اخذ وام کنند.
عکسالعمل رگولاتورهای حوزه بانکی به این دگرگیسی اینگونه بود که به جای دگرگونی کل سیستم، در لایه ابتدایی تغییراتی ایجاد کنند.
تفاوتی که نئوبانک با بانک دیجیتال دارد در نوع مجوزی است که برای آنها صادر میشود.
پس از بحران اقتصادی سال ٢٠٠٨ آمریکا، عملیات واسطهگری تغییر کرد.
رگولاتورها در واکنش به این دگردیسی به جای قربانی ساختن کل نظام بانکی، تغییر در شکل و شمایل بانکداری را آغاز کردند و بعد از تغییرات گسترده ایده نئوبانک عملیاتی شد.
شاید بهترین انتظاری که میتوانیم از نئوبانکها داشته باشیم این است که این صنعت بتواند در آینده نه چندان دور یک پارادایم شیفت به مانند بانکهای خصوصی در کشور ایجاد کند، چراکه بانکهای خصوصی در سالهای اخیر درصدد اعطای خدمات الکترونیک و خدمات خارج از شعبه به مشتریان بودند.
نئوبانک با همه ملاحظاتی که دارد ضرورتی است که باید آن را جدی گرفت.

مقصد نهایی نئوبانک
در بخش بعدی فیناپ شانزدهم “نیما امیرشکاری” مدیرعامل رایانمهر، درخصوص بانکداری سنتی و تغییر پارادایم به بانکداری مدرن توضیحاتی ارائه داد.
وی گفت: در بانکداری سنتی خدمات مختلفی از قبیل سپردهگیری، وامدهی، نقل و انتقالات وجود داشت.
در ادامه تغییر این پارادایم، صنعت تولید انبوه (Mass production) را در اختیار ما گذاشت.
تولید انبوه به مشتریان بانکی این امکان را داد که بانکداری را به شیوه نوین دنبال کنند.
انقلاب صنعتی چهارم با خود دیجیتال بانکینگ را به همراه آورد.
این دوره همزمان با رشد الکترومکانیک بانکها و دستگاههای کارتخوان بود.
دیجیتال بانک همزمان با انقلاب صنعتی چهارم ایجاد شد که شاخصه اصلی آن استفاده از هوش مصنوعی بود.
ورود نئوبانکینگ از سمت صنعت به سمت بانکداری است و نه در امتداد بانکداری.
همچنین، نئوبانکینگ تلفیقی از صنایع مختلف در جهت بانکداری نوین است.
نئوبانکینگ آمده است تا بخشی از صنایع مختلف را در امتداد مسیر بانکینگ به هم متصل گرداند. نئوبانکها هرکدام در مسیری از صنعت به یکدیگر متصل میشوند.
واژه بعدی درخصوص نئوبانکها واژه “تکفین” است. تکفینها غولهای سرمایهگذاری هستند که میخواهند بخشی از خدمات مالی یا بانکی را در درون خودشان ایجاد کنند و گوگلپی، سامسونگپی، اپلپی و اندرویدپی که از سمت فناوری وارد صنعت مالی شدهاند تکفین محسوب میشوند ولی “فینتک” بیشتر ناظر بر استفاده از ابزارهای مالی در صنعت مالی است.
در نئوبانک ارائه سرویس در ثانیه است که اهمیت مییابد و حال سوال اینجاست که بزرگترین بانک بدون شعبه کدام بانک خواهد بود؟

از بانک تا نئوبانک/ رونمایی از یک کتاب جدید در حوزه نئوبانک
در بخش اول گفتوگوی فیناپ شانزدهم “رضا قربانی” سردبیر راه پرداخت و “رضا جمیلی” سردبیر هفتهنامه کارنگ به بیان دیدگاههای خود درخصوص نئوبانک پرداختند.
قربانی بحث را با طرح این سوال که بانک چیست آغاز کرد.
جمیلی در پاسخ گفت: بانک جایی برای جمعآوری پول و دادن تسهیلات است.
قربانی در ادامه گفت: بانک در ایران کارکرد دوم خود را درخصوص اعطای تسهیلات از دست داده است و بیشتر بر روی کارکرد اول یعنی جمعآوری پول متمرکز است.
وی به سیستم بانکی چین اشاره کرد و گفت : سیستم بانکی چین نیز بیمارگونه شکل گرفته است و مجبور به تغییر است.
وی در ادامه به انتشار کتاب “نئوبانک” اشاره کرد و گفت: این کتاب توسط انتشارات راه پرداخت و با حمایت شرکت پارت منتشر شده است و روایتگر داستان تلاش زنی است که توانسته است در بریتانیا که یکی از پیچیدهترین سیستمهای بانکداری دنیا را دارد، نئوبانک شخصی خود را راهاندازی کند.

تحول صنعت بیمه و نئوبانک توسط یک اپراتور تلکام
در بخش بعدی رویداد شانزدهم “سید ایمان میری” مدیر عامل هلدینگ هایوب، گفت: در بحث توسعه ارتباطات ثابت، یکی از مباحث قابل تامل حوزه بانکی است.
در مبحث بانک اعتماد مشتری کلید واژه اصلی به شمار میرود.
اگر در حوزه ارتباطات و حوزه فناوری اطلاعات راهکارهای عملی ارائه کنیم این کلید واژه که همانا رضایت مشتری است را در بر میگیریم.
بودن ما به عنوان یکی از بازیگران بازار لزوما به معنای موفقیت در حوزه فینتک نیست و موفقیت درصورتی حاصل میشود که همه بازیگران بازار وظیفه خود را به درستی انجام دهند.
لازمه موفقیت در نئوبانک به مواردی نظیر ابزار باز با استفاده از پلتفرم باز (open API) برای ایجاد اکوسیستم و همکاری با سایر ذینفعان بستگی دارد.

روندها و آینده نئوبانک در ایران
در ادامه “نیما شمساپور” مدیر عامل یوآیدی، با بررسی این موضوع که چه سازمانهایی احراز هویت دیجیتال را به رسمیت شناختهاند گفت: هماکنون آمار بالایی از سهامداران بورسی بصورت غیرحضوری احراز هویت را انجام دادهاند.
از سه سال گذشته احراز هویت غیرحضوری را پیگیری و در این خصوص مقالاتی به سازمانهای ذینفع ارائه دادیم.
پس از پاندمی کرونا در اسفند ۹۸ دریچهای برای به رسمیت شناختن احراز هویت بورس بصورت غیرحضوری باز شد.
هماکنون نیازمند یک نوآوری بزرگتر تحت عنوان نئوبانک هستیم.
ما به کمک دوستان خود سیکل معیوب بانکداری در ایران را ترسیم کردهایم.
بانکها اکنون با دو مشکل جدی زیان انباشته و نارضایتی مردم از خدمات روبهرو هستند به گونهای که در یکی از بانکهای سنتی کشور ۶۷ هزار میلیارد زیان انباشته وجود دارد.
این فرآیند باید بهبود پیدا کند و سیکل معیوب بانکداری در ایران نیاز به اصلاح جدی دارد.
برای حذف این سیکل معیوب باید در روند هر بخش اثر مثبت ایجاد کرد و نئوبانک نیز میتواند چنین تاثیر مثبتی بر این فرآیند معیوب داشته باشد.
نئوبانک میتواند بر روی موضوعات با ابعاد مختلفی تاثیرگذار باشد.
این صنعت برای یک بانک بزرگ دولتی میتواند باعث کاهش تعداد کارمندان و شعب شود و همچنین عدم رضایتمندی مردم از خدمات را به رضایتمندی تغییر دهد و از راهحلهای جایگزین بانکها برای جبران زیان انباشته جلوگیری کند.
وی در پایان فیناپ را بهترین فرصت برای ساختن پنجره، حذف بانکهای سنتی و تبدیل شدن آنها به نئوبانک دانست.

نئوبانک؛ نوشدارو یا هوسی تازه؟
“وحید شامخی” عضو هیات مدیره شرکت مشاوره مدیریت ایلیا، آخرین سخنران فیناپ شانزدهم بود که به بیان دیدگاه خود با موضوع نئوبانک؛ نوشدارو یا هوسی تازه پرداخت.
وی گفت: از چند ماه قبل از طریق کار میدانی رفتار مالی جامعه ایران را در یک تحقیق میدانی بررسی کردیم و متوجه خواستههای جدید و متفاوت مشتریان از خدمات مالی شدیم.
یکی از روندهای در حال وقوع در زمینه بانکداری و خدمات مالی آینده بر اساس تغییر ذائقه کاربر، شکلگیری اکوسیستمهای بانکی با هدف پاسخ به تمام نیازهای مشتریان در سبکهای زندگی مدرن و دیجیتال در آینده نزدیک است.
به طور نمونه Accenture در مدل Everyday Bank به ساخت اکوسیستمی برای شکلدهی تجربه مشتری از طریق ارائه خدمات مالی جامع میپردازد.
تا به امروز پشتوانه نئوبانکهای برتر بازیگران متفاوتی از ابزارهای گذشته را دربرمیگیرند.
وی در پایان افزود: نئوبانک به خودی خود اصالتی ندارد، بلکه راهکاری است برای برخی بازیگران و نه همه بازیگران اکوسیستم. پس باید مراقب این نکته بود که آیا نوش داروی ما هم نئوبانک است یا نئوبانک برای ما تنها هوسی تازه است.

نئوبانک از افسانه تا واقعیت!
پنل گفتوگو از بخشهای پرطرفدار رویدادهای فیناپ است که در فیناپ شانزدهم با حضور “ولیالله فاطمی” صاحبنظر حوزه فناوریهای مالی، “فرهاد اینالویی” معاون فناوری اطلاعات بانک ایرانزمین، “محسن زادمهر” مدیرعامل بانکینو، “امیرحسین داودیان” مشاور توسعه کسبوکار بانکداری باز و “رسول قربانی” سردبیر راه پرداخت برگزار شد.
در ابتدا قربانی پنل را با طرح سوالی در خصوص ماهیت نئوبانک در بانکینو آغاز کرد.
زادمهر، در پاسخ گفت: چیزی که بانکینو و سایر بانکها را هدایت میکند نیاز مشتری است. نئوبانک مانند هر خدمت مالی یک بیزینس است.
در فضای استارتاپی ما یاد گرفتیم با چیزهای در دسترس دست به نوآوری بزنیم.
کاری که ما کردهایم این بوده است که متوجه شدیم مشتری بانکی خدماتی میخواهد که باید از طریق نوآوری این خدمات را به وی ارائه دهیم.
همچنین، ما در جهت بازنگری و بررسی نمونههای موفق در دنیا قدم برداشتیم.
نئوبانک به عنوان سرویس
در ادامه اینانلویی، بانک ایران زمین را bank as a service خواند و گفت: در ایران زمین این امکان وجود دارد که اگر کسی خواست نئوبانک راهاندازی کند، تمام خدمات و زیرساختهای مورد نیاز برای این کار را در اختیار آنها قرار دهند.
وی در خصوص تفاهمنامه امضا شده میان “های وب” و “بانک ایران زمین” برای راهاندازی نئوبانک فردا گفت: «طبق این تفاهمنامه ۵۱ درصد سهام متعلق به بانک ایران زمین و ۴۹ درصد متعلق به هایوب است و سهام اکثریتی بانک ایران زمین به دلیل رعایت قوانین بانک مرکزی است.
دکتر فاطمی در این خصوص افزود: از نظر من بانکی نئوبانک است که اصلا کلمه بانک در آن به کار نرود. در حال حاضر بزرگترین رقیب بانکها، بانک مادر یا همان بانک سنتی است.
همچنین، نئوبانکی که بانک حتی یک درصد سهام آن را داشته باشد نمیتواند انتظارات مشتری را برآورده کند.
اصل نوآوری و تحول با مدیریت بانک مادر در بانک جدید کنترل میشود و به این صورت استقلال بانک جدید و نوآوری از بین خواهد رفت و ما زمانی میتوانیم ادعا کنیم نئوبانک داریم که بانک مادر در آن دخیل نباشد.
الزامات یک نئوبانک
داوودیان در ادامه گفت: اگر به مجموعهای برچسب نئوبانک بزنیم آن مجموعه نئوبانک نخواهد بود و نئوبانکها لزوما در وهله اول وارد کار بانکی مانند سپردهگیری، وامدهی و غیره نمیشوند.
نئوبانکها در ایران با این معضل مواجه هستند که از سمت حاکمیت از سپردهگیری منع میشوند.
لازمه نئوبانک این است که هرگز احتیاج به فضای فیزیکی نداشته باشد.
اشتهای جذب مشتری باعث شده است که از سال ۹۳ همه بانکها شبیه همدیگر شوند.
فلسفه شکلگیری نئوبانک دیدن مسائل از چشم مشتری است و زمانی که شما از چشم مشتری نگاه کنید همه چیز معنادار خواهد شد و نئوبانک به دلیل اینکه از منظر مشتری ساخته شود سرویسهای خود را برای بخش مشخصی از بازار ارائه خواهد داد و استفاده از تکنولوژی برای آن معنادارتر است.
اینانلویی در پایان افزود: نئوبانک یک معماری فنی دارد که به مجموعه بانکداری دیجیتال برمیگردد.
از دیدگاه بانکداری دیجیتال برای بانک ایرانزمین به این گونه بوده است که به نئوبانکها سرویس دهیم.
مدل کسبوکارها در یک نئوبانک نیز مهم تلقی میشود.
معماری نئوبانک باید دارای ساختار فلت باشد. بدین معنا که در این ساختار فرد فنی، متخصص کسب و کاری و… حضور داشته باشد که این امر در بانکداری سنتی امکانپذیر نخواهد بود.
همچنین، نباید درگیر بروکراسی باشد.
داوودیان نیز به عنوان جمعبندی و در پاسخ به این سوال که نوآوری افسانه یا واقعیت است گفت: از نظر من نوآوری واقعیت است چون هرچه باشد پیشرفتهایی در این زمینه صورت گرفته است.
نئوبانک نسل هزاره و SME را ارائه داده است و اگر اینگونه نگاه کنیم نوآوری این است که ما یک مارکتینگ برای خدمات مالی باشیم.
مارکتینگی که پایه ارائه آن دسترسی به اطلاعات مالی و شرکتی شخص است.

گفتنی است؛ شانزدهمین رویداد فیناپ با موضوع نئوبانک در مرکز نوآوری هایوب بهصورت هیبرید (حضوری و آنلاین) برگزار شد. تیم فیناپ این رویداد را در پنجمین سال فعالیت خود و با حمایت و همکاری “هایوب”، “توسن” و “شرکت دانشبنیان پارت” برگزار کرد.
علاقهمندان به رویداد فیناپ و حوزه فینتک میتوانند آخرین اخبار، اطلاعات و تصاویر رویدادهای فیناپ را در وبسایت این رویداد به نشانی http://finupevent.ir و شبکههای اجتماعی آن با آیدی finupevent مشاهده کنند.